شاید در معنا و مفهوم انواع حکومت، واژه کلیپتوکراسی کمی غریب باشد. اما باید گفت که این واژه یا دزدسالاری در واقع نوعی از حکومت می باشد که بر پایه غارت اموال عمومی و تاراج منابع ملی بنا گردیده است!
این نوع از حکومت بیشتر در کشورهای توسعه نیافته که دارای رژیمهای دیکتاتوری هستند و یا سرزمینهایی که مردمانش از آگاهی اندکی برخوردار هستند و حقوق خودشان را نمیشناسند و حتی از بلوغ سیاسی و فرهنگی بسیار فاصله دارند، دیده می شود!
واژه فارسی متناسب برای این مفهوم ، «دزد سالاری» یا «یغما سالاری» می باشد. یکی از مشکلات و آسیب های این نوع حکومت، یعنی کلیپتوکراسی این است که در آن فساد از سطوح مدیریتی کلان به سمت مدیریت خُرد گسترش یافته و در جامعه نیز شایع میشود و هرکسی که به منابعی دسترسی داشته باشد، با توجه به اندازه نفوذ، توان و جایگاه خودش دست یغما و چپاول را در هر طریقی تقویت می کند. در واقع پدیدهای است که خود تباهی جوامع و سقوط اخلاقیات را در پی خواهد داشت.
از سوی دیگر چون مبالغی که به وسیله سردمداران و صاحبان پست، مقام و قدرت به تاراج میرود، از منابع عمومی می باشد که باید خرج پیشرفت و توسعه کشور و جامعه شود، سطح زندگی و همچنین کیفیت زندگی و میزان برخورداری مردم به شدت کاهش می یابد و در پی آن رفاه و نیز امنیت اجتماعی در سطح بسیار حقیر و پایینی قرار میگیرد. گذشته از این، به دلیل دست داشتن صاحبان اصلی قدرت در فسادها، مجوز همه جانبه شفافیت در اقتصاد داده نمیشود تا بتوانند به راحتی به سودجوییهای خود مشغول شوند و نتیجه این کار این است که اقتصاد در حکومت کلیپتوکراسی انحصاری، مریض، فاسد، غیرشفاف و از همه مهمتر ناایمن است. یکی دیگر از مشکلات این می باشد که به دلیل نبودن سیستم بوروکراسی درست و نیز مراجع بررسی کننده برای این موارد و همچنین عدم وجود عدالت، کسانی که به مشاغل دولتی مشغول می شوند در هر جایگاه و مقامی که باشند بر گردهٔ مردم سوار می شوند و تا حد توان بر آنها ظلم میکنند و درعین حال وظایف خود را هم به خوبی انجام نمیدهند.
بنابراین، از مطالب گفته شده بر میآید که در این قسم از جوامع که دستخوش حکومت کلیپتوکراسی هستند، معضلاتی مانند فساد، دزدی، رشوهخواری و رانتبازی رواج یافته و در نتیجه طبقهای ناراضی بهوجود میآید که به اصطلاح همان عامه مردم هستند. این طبقه از مردم جامعه براین باورند که حقوق آنها ضایع شده و در کشورشان گروهی هستند که حقشان را میخورند و به ایشان ظلم روا می دارند.
در نتیجه این گروه هم، هر جا که بتوانند دست به تلافی می زنند و با خرابکاری، دزدی، درست انجام ندادن کارها، کمفروشی و یا احتکار، خشم خودشان را فرو نشانده و به عبارتی خودشان را اینگونه توجیه می کنند: «حق ماست، همه میخورند چرا ما نخوریم!»
ضربه جبران ناپذیر کلیپتوکراسی !
با وجود کلیپتوکراسی است که اقتصاد کشوری به سراشیب سقوط و تباهی رفته و دچار رکود شدید میشود. بنا بر این اتفاق، فساد اقتصادی و سیاسی در اینگونه از جوامع به فرهنگ غالب و اصلی بدل شده و جزئی جدانشدنی از زندگی روزمره مردم جامعه خواهد شد و در همین راستا فرهنگ و اخلاقیات از آن جدا می شود. چنانکه بسیاری از بزرگان بر این باورند که در واقع بزرگترین مشکل اینگونه نظام های حکومتی «سقوط اخلاقیات و انسانیت» می باشد.
شما هم می توانید با ارسال مقالات خود به سایت ایرانگرد ، به خانواده بزرگ ما بپیوندید.
اندیشکده ایرانگرد