روستاهای پلکانی ایران، با معماری منحصر به فرد و زیبای خود، مقصدی آرام و دلنشین برای گردشگران هستند. این روستاها با طبیعت خیرهکنندهشان و فرهنگ محلی غنی، فرصتی را برای فرار از شلوغی شهر و استراحت در آغوش طبیعت فراهم میکنند. بنابراین، سفر به این روستاها میتواند تجربهای بینظیر و شگفتانگیز باشد که همواره در خاطرهها به یاد میماند.
در این مقاله از ایرانگرد به ادامه معرفی روستاهای پلکانی جذاب ایران پرداخته ایم. اگر هنوز قسمت اول این مقاله را مطالعه نکردهاید، پیشنهاد میکنیم آن را از لینک زیر مطالعه کنید.
معرفی روستاهای پلکانی جذاب ایران + آدرس و عکس (قسمت اول)
1. روستای اسفیدان بجنورد
موقعیت جغرافیایی: استان خراسان شمالی، 45 کیلومتری جنوب شرقی بجنورد، روستای اسفیدان
روستای اسفیدان یکی از نمونههای روستاهای پلکانی همانند روستای ماسوله در شمال ایران است. معماری پلکانی و جاذبههای طبیعی و تاریخی اسفیدان دیدنی است. با بازدید از این روستا قدم در منطقهای با حدود هشت قرن قدمت خواهید گذاشت. طبیعت زیبایی که این روستا را احاطه کرده است نوازشگر چشمانتان خواهد بود.
روستای اسفیدان بجنورد در درهای سرسبز و عمیق قرار دارد و در سال 1385 عنوان زیباترین روستاهای پلکانی را از آن خود کرد.
بافت تاریخی، درهها و آبشارها، قلعههای بینظیر و زیبا، چشمههای خروشان و غارها از جاذبههای دیدنی این منطقه میباشد.
این روستا در میان درهای سرسبز قرار گرفته که از جنوبغربی به کوه آققیه و از شمالغربی به کوه اسب و از جنوبغربی به تنگه دهیرمزه محدود و دارای دیدنیهایی مانند آبشارها، درهها، غارها و جاذبههای دیگری است.
- درخت صندل در روستای اسفیدان بجنورد
سمبل این روستا درختی ارزشمند به نام صندل است که در گذشتههای دور تعداد 17 اصله از این درخت در این روستا وجود داشت، اما بعدها به دلیل توسعه روستا و ساخت کوچه بیشتر آنها از بین رفتند و در حال حاضر تنها 2 اصله از این درختان به جا مانده است. قطر تنه این درختان هر کدام 2.65 متر و عمر آنها حدود 1200 سال است؛ چوب این درختان عطر و بوی دلانگیزی دارد.
تاش قلعه(قلعه سنگی)، برجهای قای مالاق و قارقه(کلاغ)، چشمه آب معدنی و آبشار هنرور، دره و چشمه هینورد، غار خزانه و دره بهارگاه و.. طبیعت و سرزندگی و همچنین مکان مناسبی برای گردشگران فراهم کرده است.
2. روستای کنگ طرقبه
موقعیت جغرافیایی: استان خراسان رضوی، شهرستان طرقبه و شاندیز، ۱۹ کیلومتری غرب طرقبه
قدمت روستای کنگ به پیش از اسلام باز میگردد و در بین روستاهای پلکانی ، مقصد مناسبی برای لمس تاریخ است. روستای کنگ یکی از نمونه های باارزش معماری پلکانی در ایران به شمار میرود و به ماسوله خراسان شهرت دارد. طبیعت این روستا بسیار زیباست و دوستداران طبیعت میتوانند از آن لذت ببرند.
این روستا بر دامنه کوه بینالود در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و وسعت آن به 184 هکتار میرسد. این روستای به ظاهر کوچک با بافت پلکانیاش به “ماسوله خراسان” معروف است و به خاطر نحوه استقرار خانهها شهرت زیادی پیدا کرده و طبیعت دلانگیزی نیز دارد.
رودخانه و آبشار کنگ
رودخانه کنگ همیشه پرآب است و رودخانه زشک هم یکی از جاذبههای طبیعی روستای کنگ است. در مسیر رودخانه کنگ آبشار کنگ در میان درهای سرسبز واقع شده است که در مسیر رسیدن به آن آبشارهای کوچک زیبایی به چشم میخورند.
قلعه تیغمیان: از بناهای کهن روستای کنگ به شمار میرود که در گویش کنگی به آن تِغ میو میگویند.
قلعه حصار: بنایی که در زمان شاپور ذوالکتاف (دهمین پادشاه ساسانی) بنا شده و گفته میشود که برای در امان ماندن جان مردم و مقابله با دشمنان از آن استفاده میشده است.
ارتفاعات بینالود: رشتهکوهی که یکی از کوههای مشهور خراسان به نام بینالود و بلندترین قله استان به نام شیرباد معروف به بام خراسان را در خود جای داده است.
رباط پای کوه کنگ یا رباط شاه عباسی: رباط به ساختمانهای کنار راه میگفتند که کاروانیان از آن استفاده میکردند. رباط پای کوه کنگ بر روی دامنهای مشرف به رودخانه کنگ قرار دارد. رباط شاه عباسی را در زیر زمین ساختهاند و سقف آن را هم تراز با شیب دامنه کوه در نظر گرفتهاند. از روستای کنگ با یک ساعت پیادهروی در مسیر دره یا کوهستان، میتوانید به رباط شاه عباسی برسید.
3. روستای بوژان نیشابور
موقعیت جغرافیایی: استان خراسان رضوی، 13 کیلومتری شمال شرقی نیشابور
روستای بوژان یکی از روستاهای پلکانی ایران است که به دلیل قرار گرفتن در دامنه کوه طبیعت بکر، آبشارها، چشمههای جذابی دارد و با آب و هوای شگفت انگیزی که دارد به عنوان یک مکان گردشگری خنک و خوش آب و هوا برای گردشگران محسوب میشود.
روستای بوژان به عنوان یک تفرجگاه محبوب نزد نیشابوریها شناخته میشود.
بوژان با وسعت 1225 هکتار در 21 کیلومتری شمال شرق نیشابور واقع شده است. این روستا در دامنه ارتفاعات جنوبی رشته کوه بینالود جای خوش کرده است و به عنوان یکی از جاذبه های با ارزش استان خراسان شناخته می شود.
رودخانه جوان بوژان حدود 10 کیلومتر است و در مسیر آن آبشارهای کوچک و بزرگی قرار دارد که جلوههای طبیعی شگفت انگیزی را خلق کردهاند. رودخانه بوژان از رشته کوه بینالود و از کوههایی نظیر گودزرد، بوژان و سیاه خانی سرچشمه گرفته است.
آبشار بوژان با ارتفاع 15 متر در 6 کیلومتری روستای بوژان قرار دارد و برای رسیدن به آن حدود 2 ساعت پیادهروی در امتداد رودخانه لازم است که پیشنهاد میکنیم حتما با راهنمای محلی از این مسیر زیبا لذت ببرید.
در بین روستاهای پلکانی ایران، بوژان یکی از مقاصد عالی برای طبیعت گردی و کوهنوردی است و دره ها و چشمه های آن شهرت زیادی دارند. از جمله این مکانها:
بازه صدر: درهای در قسمت شرق بوژان که در انتهای آن درخت کاج خشکشدهای با قدمت چندین ساله وجود دارد.
مرغزاردره: درهای در شمال غرب روستای پلکانی بوژان که درختان گردوی زیاد و آب فراوان و کوههای پرشیب، طبیعتی زیبا ساخته است.
دره و چشمه شکراب: دره ای در مسیر صعود به قله شیرباد که به دلیل قرارگیری چشمه شکراب در آن، به این نام خوانده می شود. چشمه شکراب مشهورترین چشمه بوژان است و در فاصله 5 کیلومتری روستا قرار دارد.
چشمه کلاغ چین: چهار چشمه یا چشمه کلاغ چین در 4 کیلومتری بوژان قرار دارد. این چشمه نقطه آغاز کوهنوردی در منطقه است.
گوری دره، بازه نادر، دره بوژان، دره پلاسو، چشمه باغ ملا، چشمه دوم کمر از مناطق طبیعی زیبایی است که میتوانید در لیست دیدنیهای روستای پلکانی بوژان قرار دهید.
کوه های مرتفع
کوه های بینالود: در قسمت شمال شرقی روستای بوژان و در میان رشته کوه های بینالود، کوه هایی وجود دارند که بر زیبایی منطقه میافزایند. این کوه ها عبارتند از: قله شیرباد با ارتفاع حدود 3300 متر، گود زرد با ارتفاع حدود 3300 متر، کان مس با ارتفاع 3000 متر و قله سرچشمه مرغزار دره با ارتفاع بیش از 3100 متر. از میان این کوه ها، شیرباد به عنوان دومین قله بلند این رشته کوه به شمار میرود و به دلیل وزش بادهای سهمگین در این منطقه نام شیرباد را بر آن گذاشته اند.
کوه های بلقشو: به فاصله 4 کیلومتری از شمال شرق بوژان کوه هایی با سنگلاخ زیاد به چشم می خورند که در بیشتر روزها در حال ریزش هستند. در مورد نام گذاری این کوه ها می توان گفت که بل به معنی بلا و قشو کلمه ترکی به معنی نزدیک شدن است و بلقشو میتواند به معنای به بلا نزدیک شدن باشد. این نام حکایت از آسیب و خطر زیاد در این منطقه دارد.
گردشگران با گشت و گذار در روستای بوژان، عکاسی و طبیعت گردی، کوهنوردی و جمع آوری گیاهان دارویی در این منطقه میتوانند لحظات شاد و به یاد ماندنی را سپری کنند و خاطرهای دلانگیز با یکی از زیباترین روستاهای پلکانی ایران بسازند.
4. روستای زنوزق
موقعیت جغرافیایی: استان آذربایجان شرقی، شهرستان مرند، دهستان زنوزق، روستای زنوزق
در بین روستاهای پلکانی، روستای زنوزق به عنوان بزرگترین روستای پلکانی ایران شناخته میشود. معماری پلکانی منحصربهفرد زنوزق شباهت زیادی به ماسوله شمال دارد با این تفاوت که خانههای زنوزق سرخ رنگ است و شما را به یاد خانههای سرخ رنگ ابیانه اصفهان میاندازد.
در فصل تابستان در پشت بامهای این خانهها شاهد برگههای زردآلو خواهید بود که یکی از مشهورترین ویژگیهای روستای زنوزق است.
زنوزق نام روستایی در آذربایجان شرقی است که در نزدیکی شهر زنوز واقع شده است. چیزی که بازدید از این روستا را برای گردشگران جذابتر میکند علاوه بر درختان سپیدار سر به فلک کشیده اطراف روستا، سنگفرش مرتب و منظم کوچههای روستا است که در بین تمام روستاهای پلکانی ایران منحصربهفرد است.
خانههایی که مانند پلکانی به آسمان از پایین تا بالا ساخته شده است و به رنگ سرخ هستند باعث شدهاند زنوزق به ماسوله سرخ شهرت یابد.
تابستان فصل جلوهگری زردآلوهای رسیده بر درختان روستاست و رسیده شدن زردآلوها، رسیدن زمان خشک کردن میوهها و درست کردن برگه را به ساکنان خبر میدهد.
گشتوگذار در دشتهای اطراف روستا که در ارتفاع 2000 متری قرار دارند شما را غرق در آرامش طبیعت خواهد کرد. در میان این دشتها از چشیدن طعم آب گوارای چشمهها غافل نشوید.
اگر دلتان کوهنوردی در حوالی این روستا را میخواهد میتوانید به سراغ کوههای سلدرم در نزدیکی روستا بروید و یک کوهنوردی متفاوت را تجربه کنید.
خوب است بدانید این روستا هیچ اقامتگاهی برای گردشگران ندارد و تنها راه اقامت کمپینگ در اطراف روستا است. البته چند کافه محلی در میدان روستا برای نوشیدن چای و استراحت کوتاه وجود دارد. دور تا دور این میدان مغازههای محلی هستند که میتوانند احتیاجات شما را برطرف کنند.
نقش سازمان گردشگری در زیر ساخت مناسب برای رشد روستاهای پلکانی ایران
با وجود زیباییها و جاذبههای فراوان روستاهای پلکانی ایران، متاسفانه سازمان گردشگری ایران هیچ توجه ویژهای به این مناطق نداشته و اقدامات کافی برای رفاه و اقامت مسافران در این مناطق را به عمل نیاورده است. اغلب این روستاها دارای زیرساختهای کم و خدمات محدودی هستند، به گونهای که ممکن است بازدیدکنندگان با مشکلاتی در زمینه اقامت، تأمین غذا و امکانات اولیه دیگر روبهرو شوند. از این رو، توسعه زیرساختهای گردشگری و ارتقاء خدمات اقامتی و رفاهی در روستاهای پلکانی ایران نیازمند توجه و سرمایهگذاری جدی از سوی سازمان گردشگری و دولت است تا بتوان این مناطق را به گردشگران داخلی و خارجی معرفی کرده و از پتانسیل گردشگری بالقوه آنها بهرهبرداری کرد.
اگر این مقاله برای شما مفید و جذاب بود پیشنهاد می کنیم قسمت سوم معرفی روستاهای پلکانی ایران را از لینک زیر مطالعه کنید.
معرفی روستاهای پلکانی جذاب ایران + آدرس و عکس (قسمت سوم)