منطقه 11 تهران، از جمله مناطق قدیمی پایتخت است که دیدنیهای فراوانی در آن وجود دارد. مناطق شگفت انگیز منطقه 11 تهران حاکی از آن است که اینجا از جمله مناطقی است که در دهه 40، منطقه اعیانی نشین تهران به شمار میرفته و امروزه به دلیل وجود مکانهای حکومتی خاص و سفارتخانهها بیش از پیش، به اهمیت آن افزوده شده است.
آذربایجان، آگاهی، اسکندری، امیریه، انبار نفت، جمالزاده، حشمت الدوله، جمهوری، خرمشهر، راه آهن، شیخ هادی، عباسی و… از جمله محلههای این منطقه هستند. دیدنی های این منطقه از تهران نیز، بسیار است که هر کدام از آنها میتواند برای گردشگری مناسب باشد.
این منطقه از جمله مناطق قدیمی تهران است که وجود بافت های فرسوده آن که بیشتر در محله هایی مانند منیریه، دروازه قزوین و خیابان شیخ هادی دیده میشود، بر اهمیت آن میافزاید. گذشته از این، منطقه 11 دارای موقعیت مکانی سیاسی نیز می باشد و مراکز و نهادهای مهمی نیز چون بیت رهبری، شورای نگهبان و چندین مورد دیگر در آن دیده میشود. مراکز تفریحی، علمی و درمانی گوناگونی در آن وجود دارد که حتی میتواند یکی از عوامل تمرکز جمعیت نیز محسوب شود.
مناطق شگفت انگیز منطقه 11 تهران کجاست!؟
1- مناطق شگفت انگیز منطقه 11 ، میدان حسن آباد است، که همچون نگینی با معماری خاص خود در این منطقه و در محله منیریه میدرخشد. این میدان، زیبا دارای معماری سنتی – قاجاری بوده و امروزه بسیاری از افراد، به خصوص خانمها این میدان را به عنوان مرکزی برای خرید کاموا میشناسند.
2- مناطق شگفت انگیز منطقه 11 در تحقیقات کارشناسان ایرانگرد در خصوص منطقه 11 تهران، حاکی از آن است که سابقه تاریخی این منطقه باعث فراوانی اماکن گردشگری شده است. از جمله خانههایی زیبا با قدمتی کهن و معماری چشمنواز دوره قاجاریه، که یکی از این خانه ها خانه مینایی می باشد.
3-از دیگر مناطق شگفت انگیز منطقه 11 ، موزه قرآن کریم است که نسخههای نفیس و ارزشمند قرآنی در آن نگهداری در آن میشود.
4-خانهی استاد بهزاد از هنرمندان برجسته مینیاتور نیز، اکنون در همین منطقه به موزه هنرهای سنتی تبدیل شده است.
5-خانه و موزه استاد مقدم هم از دیگر مناطق حیرت انگیز منطقه 11 تهران است که معمولا از دید گردشگران پنهان نمیماند.
6-از مهمترین مناطق قدیمی تهران، که از آن به عنوان قطب هنرهای نمایشی تهران یاد میشود چهارراه ولیعصر است
7- مناطق شگفت انگیز منطقه 11 ، مسجد سجاد، بنایی قدیمی است که قدمت آن به دوره پهلوی اول میرسد و معماری خاص آن در دید تماشاگران جلوهگری می کند.
8-خانه تاریخی تیمور تاش (وزیر دربار پهلوی) که از آثار دوره پهلوی اول است؛ امروزه تنها موزه جنگ کشور است که در آن ابزار و ادوات جنگی از جمله توپ اهدایی روسیه، در عهدنامه ترکمانچای، در معرض دید قرار گرفته است. معماری زیبای این بنا و آئینه کاریهای جذابی که در سقف تالار اصلی و… دیده میشود، نشان از هنر و فرهنگ اصیل کشورمان دارد.
9-خانه تاریخی فاموری، از دیگر مناطق شگفت انگیز منطقه 11 متعلق به اواخر دوره قاجاریه است. این بنا که در خیابان جمهوری قرار گرفته و با حوضچه سنگی، نمای آجری و همچنین طراحی خلاقانه نمای حیاط ایرانی، از و زیباترین بناهای دیدنی پایتخت محسوب میشود.
10-مقبره شیخ هادی هم در این منطقه از بناهای تاریخی است که متعلق به آقا شیخ هادی نجم آبادی مجتهد دوره ناصرالدین شاه بوده که شاگردانی نظیر سید جمالالدین اسد آبادی، دهخدا و حسن رشدیه را پرورش داده است.
11- اماکن شگفت انگیز منطقه 11 تهران میتوان مسجد و ساعت مشیرالسلطنه را نام برد که ساخته میرزا احمدخان مشیرالسلطنه بوده و از ویژگیهای منحصر به فرد این بنا، وجود یک برج ساعت دربخش شرقی آن است و به راحتی از معابر مجاور دیده میشود. همین دلیل باعث شده که برخی این مسجد را به نام مسجد ساعت بشناسند.
12- از جمله اماکن شگفت انگیز منطقه 11 تهران، اثر ارزشمند تاریخی یعنی خانه تاریخی انیسالدوله است. جایی که امروز این خانه قرار گرفته در زمان سلطنت ناصرالدین شاه، شرق دروازه گمرک و اوایل ورودی شهر از سمت غرب بود. این بنای زیبا با معماری ارزشمند ایرانی – اسلامی قاجاری در دو طبقه و در میان باغی بنا شد که این باغ نسبتا وسیع از دو رشته قنات سیراب میشد.
13-انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران (خانه امیر بهادر) یکی از خانههای باارزش سلسله قاجاریه است که در خیابان ولی عصر و در سمت جنوب میدان منیریه قرار دارد.
14- موزه ثبت احوال تهران نیز در منطقه 11 تهران، است. اینجا، نخستین مرکز ثبت احوال کشور میباشد که با نام ساختمان گنجینه اسناد هویتی مفاخر کشور نیز شناخته میشود. این بنا با از بین رفتن سلسله قاجار و آغاز حکومت پهلوی اول، در محله حسن آباد در دو طبقه و به نام اداره احصاییه و سجل احوال ثبت گردیده است.
15-از اماکن شگفت انگیز منطقه 11 تهران ، بازارچه چوبی یا چهارسوق چوبی، بازاری زیبا و قدیمی است که در ذره ذرهاش خاطراتی شاد و غمگین نهفته است. این بازار در خیابان فروزش با چوب به شکل مخروطی شکل مسقف شده و به همین دلیل، چهارسوق چوبی نام گرفته است.
16-از اماکن شگفت انگیز منطقه 11 تهران که مربوط به حدود هفتاد و شش سال پیش است. جایی که توسط خانواده لولاگرها و با هنرمندی «استاد حسن بنا» خانههایی دوقلو رو به روی هم ساخته شده که درختان متقارن در حیاط این خانهها و دیوارهای آجری قدیمی آن، قدیمیترین پیتزا فروشی ایران و نزدیکی به سفارتخانههای فرانسه و ایتالیا این کوچه را به یکی از جاذبه های گردشگری تبدیل کرده است.
17-یکی دیگر از مناطق شگفت انگیز منطقه 11 ، بازارچه نائب آقا (نایبالسلطنه) با قدمتی معادل 100 سال، مربوط به اواخر دوره قاجار است. این بازارچه قدیمی و تاریخی بنایی شگرف و زیباست که در مرکز این بازارچه سقفی ساخته شده از سازه خرما وجود دارد.
18-اگر بخواهیم از اماکن حیرت انگیز منطقه 11 تهران سخن بگوییم، نباید از حمام انصاری، از حمامهای تاریخی متعلق به دوران قاجار با قدمتی بیش از 140 سال غافل شویم. این حمام که این روزها با کاربری سفرهخانه سنتی ارسباران شناخته میشود، به دلیل جایگاه وموقعیت جغرافیایی، ساختار معماری و همچنین ارزشهای فرهنگی و اجتماعی بسیار مهم است.
اولین ایستگاه برای ماشینهای آب پاش!
نکته جالبی که در منطقه 11 تهران وجود دارد؛ اولین ایستگاه آتشنشانی ایران، در ضلع شمالی میدان حسن آباد، در سال ۱۳۰۷ به دستور کریم آقا بوذر جمهری، رییس بلدیه آن زمان و در زمینی مربوط به قبرستان قدیمی ساخته شد.
اماکن شگفت انگیز منطقه 11 تهران در مراکز فرهنگی آن!
1- فرهنگسراهای رازی سالهاست که به عنوان ستاد مدیریت فرهنگی – هنری منطقه ۱۱ شهرداری تهران به فعالیتهای فرهنگی و هنری پرداخته است. از نامهای قدیم این فرهنگسرا میتوان به «فرهنگسرای ورزش» و«مرکز فرهنگی هنری نوجوانان شهر تهران» اشاره کرد.
2-خانه فرهنگ ابوسعید، حدود 25 سال پیش تأسیس شد و تاکنون با برگزاری کلاسهای آموزشی و فرهنگی، مکانی مفید برای علاقمندان به رشتههای مختلف فرهنگی و علمی است.
3- مناطق شگفت انگیز منطقه 11-خانه فرهنگ حر نیز وابسته به منطقه جنوب سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران که کلاس های آموزشی و فرهنگی مختلفی در آن برگزار میشود.
4-مناطق شگفت انگیز منطقه 11 – پردیس سینمایی رازی در منطقه 11 تهران با دو سالن ایدهآل، در حال فعالیت است.
5- یکی از قدیمیترین اماکن شگفت انگیز منطقه 11 تهران، سینما مرکزی تهران است که در سال ۱۳۴۱ توسط سیفالله کامرانی تأسیس و بعدها به سه سالن تقسیم شد.
از دیگر سینماهای منطقه 11 تهران، سینما پارس، سینما فرخ، سینما اورانوس، و سینما جام جم هستند.
سینما فرخ: در بین مغازههای گوناگون میدان قزوین سینمایی دیده میشود که در اواخر دهه ۳۰ ساخته شده است. در واقع یکی از سینماهای قدیمی شهر تهران که انگار کسی به فکر بازسازی آن نیست و مانند سایر سینماهای تهران لاکچری و لوکس به نظر نمیرسد. این سینمای قدیمی یعنی سینما فرخ در سال 1337 با عنوان تماشاخانه تاسیس گردید و پس از چند سال به سینما تغییر کاربری داد.
اسناد نشان می دهد که سینما فرخ تنها سینمای آپاراتی کشور می باشد که با 30 حلقه فیلم هر روز 5 سانس نمایش دارد.(شاید با توجه به شرایط کرونا تعداد سانسهای آن تغییر کرده باشد) 220 صندلی در این سینما دیده میشود که متاسفانه تقریبا همه از رده خارج هستند تعداد کمی از آنها قابل استفاده است.
سینما اورانوس: این سینما نیز از جمله سینماهای قدیمی تهران است که در خیابان وحدت اسلامی وجود دارد. نامهای قدیمی این سینما کشور و شهره است. آخرین فیلمی که در این سینما اکران شده گلنار است که از این اکران 25 سال میگذرد. جای تاسف است که این مرکز فرهنگی نیز در حال پیوستن به تاریخ است.
سینما جام جم نیز با نام قدیمی لیدو در خیابان هلال احمر یا همان شیر و خورشید سابق برگهایی از خاطرات تاریخ را با خود به همراه دارد. سینمایی که با ظرفیت 929 نفر از سال 58 تا 63 فعال بوده است ولی اکنون فعالیت چندانی ندارد.
مراکز علمی و دانشگاهی
1- وجود یکی از بهترین مراکز علمی یعنی از اماکن شگفت انگیز منطقه 11 تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، یعنی دانشگاه دولتی تهران و بزرگترین دانشگاه تخصصی ایران در زمینه علوم انسانی، علوم اجتماعی، مدیریت و همچنین از معتبرترین دانشگاههای دولتی ایران محسوب میشود. این دانشگاه پس از دانشگاه تهران، رتبه دوم تولیدکنندگان علم، در زمینه علوم انسانی را داراست.
2-دانشگاه تربیت معلم، جهاد دانشگاهی، دانشگاه جنگ، دانشکده افسری ارتش و دانشکده دامپزشکی از دیگر مراکز علمی – دانشگاهی منطقه 11 تهران هستند.
هتل ها و مراکز اقامتی منطقه 11
هتل ها و مراکز اقامتی منطقه 11 ، دارای انواع گونانی است که موقعیت جغرافیایی مختلفی دارند.
هتل آساره (4ستاره)
آدرس : خیابان آزادی، روبروی دانشکده دامپزشکی، انتهای خیابان زارع، پلاک 1.
شماره تماس : 66564555 – 021
آدرس : میدان انقلاب – خيابان 12 فروردین – خیابان نظری غربی – پلاک 101.
شماره تماس : 66969665 – 021
آدرس : خیابان انقلاب – خیابان شهریار – پلاک ۱۲.
شماره تماس : 66706955 – 021
آدرس : میدان راه آهن – ابتدای خیابان ولیعصر – نرسیده به چهارراه مختاری.
شماره تماس : 55472727 – 021
آدرس : نرسیده به میدان انقلاب – خیابان آزادی – خیابان جمالزاده جنوبی – پلاک 61.
شماره تماس : 66424051 – 021
آدرس : خیابان جمهوری اسلامی – خیابان سی تیر – نرسیده به پل حافظ – خیابان نوفل لوشاتو – کوچه شاهرخ – پلاک 11.
شماره تماس : 66702422 – 021
آدرس : خیابان سعدی جنوبی – بلوک 9 شرقی – طبقه سوم.
شماره تماس : 33935379 – 021
اقامت در هتل ها و مراکز اقامتی منطقه 11 تهران میتواند در کنار همه جاذبه های گردشگری این منطقه اوقات خوبی را برای گردشگران و مسافران فراهم کند.
سهیلا محمدینیا