منطقه 16، منطقه ای در دیدنی های جنوب شرقی تهران است که از شمال به خیابان شوش، از قسمت جنوب به بزرگراه آزادگان، از سمت شرق به خیابان فدائیان اسلام و از غرب به خیابان بهمنیار محدود شده است. از محلههای این منطقه میتوان به نازیآباد، یاخچیآباد، بعث و … اشاره کرد.
تحقیقات ایرانگرد نشان میدهد؛ مسکونی شدن نازیآباد که در دیدنی های جنوب شرقی تهران قرار دارد، مربوط به سال ۱۳۲۰ و دوران نخستوزیری محمدعلی فروغی است که دولت بر آن شد تا در این منطقه، هزار دستگاه واحد مسکونی ارزان قیمت، برای اسکان کارکنان کارگاههای اطراف آماده کند. یکی از دلایل نامگذاری این محله (نازی آباد) مربوط به حضور آلمانیهایی بود که روزگاری به عضویت حزب نازی و یا همان ارتش سری درآمده بودند و در همان محدوده دیدنی های جنوب شرقی تهران، سکونت داشتند. مدتی بعد به خاطر سکونت نازیها این محله به نازیآباد و به تدریج به لحن طعنهآمیزی به آبادی نازیها معروف شد.
آثار تاریخی در دیدنی های جنوب شرقی تهران
1-یکی از میادین قدیمی میدان راهآهن است که این میدان مربوط به دوره پهلوی اول میباشد و درفهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است.
2- زورخانه سلامت از زورخانههای قدیمی است که در خیابان شوش قرار دارد.
3- زورخانه سجادیه نیز در دیدنی های جنوب شرقی تهران و نزدیک بوستان حقانی قرار دارد.
4-از گرمابههای قدیمی پایتخت گرمابه ممتاز کوکب است که در محله خانی آباد واقع شده است.
5-گرمابه حقیقت هم در محله خزانه تهران از گرمابههای قدیمی پایتخت است.
6-گمرک جنوب، بیش از چند ده است که در خیابان شهید رجایی فعالیت میکند.
7-سیلوی تهران که در سال ۱۳۱۵ و در زمان پهلوی اول ساخته شده و یکی از سیلوهای قدیمی کشور محسوب میشود. پژوهشهای ایرانگرد نشان میدهد که این سیلو از روزگار بسیار قدیم نقش مهمی در تأمین گندم، آرد و نان مردم تهران داشته و اکنون هم از مهمترین مراکز ذخیرهسازی و توزیع گندم کشور است.
8-مجتمع مسکونی هزار دستگاه را هم میتوان از آثار تاریخی این منطقه دانست. احداث مجتمع هزار دستگاه نازی آباد در دیدنی های جنوب شرقی تهران به سالها پیش برمیگردد. این مجتمع از بزرگترین مجتمعهای مسکونی سازمانی تهران است که در سال 1320 جهت سکونت کارکنان شرکتهای مختلف ساخته شد.
9- تکایا از دیرباز در پایتخت بودهاند که برخی از اینها در دیدنی های جنوب شرقی تهران دیده میشوند تکیه حضرت علی (ع) هم در اتوبان بعثت قرار دارد.
پارکها و مراکز تفریحی دیدنی های جنوب شرقی تهران
1-پارک سردار جنگل از جمله بوستانهای دیدنی های منطقه 16 تهران است که با داشتن زمین بازی کودکان، زمین اسکیت، وسایل بدنسازی در محوطه روباز، کتابخانه و سرویس بهداشتی اوقات خوشی را برای شهروندان فراهم میکند.
2-بوستان دوازده فروردین به عنوان بوستانی کوچک اما با طراوت، فضایی دلنشین را برای اهالی به وجود آورده است.
3-پارک بعثت یکی از بزرگترین پارکها در تهران است. در سال 1352 خورشیدی تاسیس شد این بوستان از بوستانهای شهری است که در کنار ترمینال جنوب قرار دارد و از این نظر محل استراحتگاه بسیاری از مسافران تهران به شمار میرود. این پارک از زمان دوره پهلوی دوم احداث شده است. پارک بعثت، دارای دو دریاچه پرورش ماهی، قایقرانی و… است. در این دریاچه، جزیرهای دیده میشود که لانههای پرندگان در آن قرار دارد و محل تجمع و پرورش پرندگانی مثل اردک و غاز است.
4-یکی از جذابیت های دیدنی های جنوب شرقی تهران در منطقه 16، سفره خانه سنتی بابا حاجی (نار و نی) است. که با محیطی آرامش بخش و خدمات مناسب در حال خدمترسانی است.
5- سیرک راشن از مدتها پیش در محله بوستان ولایت تهران اوقات خوشی را برای مردک فراهم میکند.
مراکز ورزشی منطقه 16 تهران
1-مجموعه ورزشی الزهرا (س) از جمله مجموعه ورزشیهای بزرگ جنوب شرقی تهران است که در رشته های آمادگی جسمانی، بدنسازی، ایروبیک، رشتههای رزمی، رشتههای توپی، یوگا، ژیمناستیک و اسکیت فعالیت دارد و مخصوص بانوان میباشد.
2-زمین ورزشیهای هویزه در خیابان شهید رجایی تهران، محلی برای بازیهای مختلف به خصوص فوتبال است.
مراکز خرید منطقه دیدنی های جنوب شرقی تهران
«بازار دوم نازی آباد» مانند بازاری بزرگ همواره شلوغ و پر رفت و آمد است شاید از این بابت یک رقیب جدی برای بازار بزرگ باشد، چرا که با فروشگاههای بزرگ و کوچک هر سلیقهای پوشاک و سایر وسایل را میتوان یافت.
پایانهای با قدمتی اصیل!
ترمینال جنوب به عنوان یکی از مکانهای شاخص محسوب میشود که برای سفر به استانها و شهرهای جنوبی کشور تمهیدات و تسهیلات خاصی دارا است
مراکز فرهنگی و آموزشی
1-فراهنگسراهای مختلفی در پایتخت وجود دارد. فرهنگسرای بهمن اولین فرهنگسرای این منطقه است که در محدوده کشتارگاه تاسیس شد. این فرهنگسرای بزرگ بخشهای مختلفی دارد که از آن جمله میتوان به مجموعه تالارهای مبارک، مجتمع فرهنگی هنری شهید کریمی، نگارخانه های هنرهای تجسمی، واحد موسیقی، کنسرتهای موسیقی کلاسیک و … اشاره کرد.
2-مجتمع بزرگ آموزشی (بزرگترین مجتمع آموزشی در تهران زیر نطر آموزش و پرورش) دکتر علی شریعتی که و از سالها پیش، در دیدنی های جنوب شرقی تهران و در محله یاخچیآباد قرار دارد، با قسمتهای مختلف مانند سالن آمفی تئاتر، درمانگاه و… داشنآموزان زیادی را در خود پرورانده است، در گذشته نام فرح پهلوی را بر سردر خود داشته است.
سهیلا محمدینیا