در همیشه تاریخ، در این مملکت به محض اینکه فکری اصولی و سازنده در حال سازماندهی و نهادینه شدن باشد، فوراً موضوعات سطحی و روتین دیگر جایگزین فکر و ایده اصلی و سرنوشتساز کشور میشود. بهطور مثال در زمینه کمبود آب که به حیات بشریت بستگی دارد و امسال بدترین شرایط خشکسالی حاکم بر کشور است، نیاز است برای تولید و تأمین آب به هر طریقی اعم از باروری ابرها، شیرین کردن آب دریاها، خرید آب از سدهای احداث شده روی رود هیرمند افغانستان و روی رودخانههای دجله و فرات و… اقدام شود. زمانی در اثر اقتدار و توجه حاکمان وقت، هرگز دولت ترکیه و افغانستان و عراق جرئت نداشتند بدون در نظر گرفتن سهم حقآبه ایران روی رودهای جاری بهسوی ایران سدی احداث کنند؛ چون مسئولان وقت دولتی اعم از وزارت خارجه، نیرو، کشاورزی به چنین موضوعاتی توجه و حساسیت داشتند و غیرت و وطنپرستی آنها اجازه چنین اقداماتی را از سوی همسایگان نمیداد، درحالیکه مسئولان فعلی به غیر از منافع شخصی دغدغهی دیگری ندارند. کجا رفت تعصب مسئولان به آب و خاک ایران زمین!؟ متأسفانه به بهانه ایدئولوژیک و غوطهوری به موضوعات حاشیهای و اثبات درستی یا غلط بودن افکار قرون وسطایی بیمحتوای مسئولان فعلی که بهقول معروف آبی از آن برای ملت گرم نمیشود، خود و مردم تماشاگر را سرکار گذاشتهاند و ملت ایران در برزخ قرار گرفتهاند. تمامی منتخبان ریاست جمهوری بهقول ایرج میرزا گفتند چنینیم و چنانیم دریغا… اینها همه لالایی خواباندن ما بود و آمادهسازی برای ادامه روند غارت و نابودی منابع طبیعی و ذخایر استراتژیک استثنایی کشور. انصافاً دریغا از بیانِ واقعیات مبتلابه این ملت بهویژه تهدیدِ بالقوه انقراض منابع آبی کشور که منشاء اصلی کُنشهای اقتصادی، بیکاری، فقر و فلاکت خصوصاً قشر کشاورز و روستایی که تسریبخش صنعت، خدمات… در قشرِ شهرنشین و کل جامعه است. یقیناً عمدهترین مسئله کشور حتی مهمتر از انتخابات کذایی ریاست جمهوری، همانطورکه عرض کردم کمبود و خشکسالی گریبانگیر این کشور است که فعلاً تحتالشعاع انتخابات، از سوی مسئولان بالادستی ذیربط فراموش شده است و فقط به تهدید ملت و کشاورزان بدبخت به قطع و وصل آب و برق اکتفاء شده است.
پاکسازی مدیران فاسد، تنها راه نجات کشور
تنها راه نجات کشور پاکسازی اکثر مدیرانِ عالی دستگاههای اجرایی فعلی آلوده به فساد و خیانت به کشور است که عمداً یا غیرعمد، بهدلیل بیسوادی و بیکفایتی، یا ناتوانی مدیریتی توان اداره صحیح زیرمجموعه خود را ندارند. رویکردِ به استراتژی کلانِ دکترین آب و کشاورزی با شایسته گزینی مدیرانِ عالی وطنپرست بهعنوانِ محور توسعه اقتصادی کلان ممکن است که باید گفت تا کنون بیتوجهی مطلق به آب و کشاورزی شده است. هیچیک از منتخبان ریاست جمهوری در مناظرهها اشاره به مبانی استعدادهای بالقوه اقتصادی مبتنی بر اصلاح زیرساختهای کشاورزی و منابع طبیعی از جمله آب و خاک کشور پهناور ایران نکردند و فقط به بگو مگوهای سطحی صرفاً در چارچوب منافع شخصی و کمی حزبی و گروهی بسنده کردند.
چه کسی باید منافع ملی را ببیند و فکر رفع مشکلات اساسی ملت ازجمله بیکاری و گرسنگی باشد؟ این موضوع تماماً بستگی به ریاست جمهوری توانا، لایق، وطنپرست و سیاستمداری بینالمللی به سود منافع ایران دارد که مسیر توسعه یافتگی کشور بهخصوص با راهبردِ حاکمیتِ دکترین آب و کشاورزی را در پیش بگیرد.
اشتباه در بیان رشد و توسعه
واژگان توسعه و رشد دو موضوع جدا ولی بهم پیوسته است که منتخبان ریاست جمهوری همواره آنها را اشتباه بیان کردند. رشد در بخش فرضاً تولید گندم یا خودرو… به تنهایی معنای توسعه یافتگی کشاورزی، صنعت و کشور نیست بلکه مجموعه عوامل اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی و… نیاز است که همگرا و همافزا سیستمی کنار هم در چارچوب استراتژی برنامهریزی با مدل آمایش سرزمینی مبتنی بر مزیت نسبی هریک از بخشهای اقتصادی رشد پیدا کنند تا واژه توسعه یافتگی به کشور اطلاق کرد! کشور اتیوپی که سالها با اریتره جنگ و درگیری داشتند توسط استراتژی ترک مخاصمه نخست وزیر جدید «ابی احمد علی» همچنین استراتژی کشت 4 میلیارد اصله نهال جنگلی با اجماع عمومی در مدت یکسال با دکترین کشاورزی و منابع طبیعی توانست بستر توسعه یافتگی کشور را پایهگذاری نماید و ملت را ابتدا از فقر و فلاکت گرسنگی نجات داد و هم اینک با سرمایهگذاریهای بینالمللی در سایر بخشهای اقتصادی همگرا با کشاورزی و منابع طبیعی در حال رشد نسبی و رسیدن به اهدافِ توسعه اقتصادی کشور اتیوپی است. ابی احمد علی نخستوزیر فعلی اتیوپی برنده جایزه صلح نوبل 2019 گردید که بعد از نلسون ماندلا دومین مقام عالی آفریقا است که مفتخر به دریافت جایزه صلح نوبل گردیده است. آیا رییس جمهوری در ایران پدیدار میشود که با استراتژی ترک مخاصمه در خاورمیانه و جهان همچنین استراتژی دکترین آب و کشاورزی، رشد و توسعه اقتصادی کلانِ کشور را رقم بزند و به افتخار دریافت جایزه صلح نوبل نائل گردد! برای این کار به رییس جمهوری دارای عقلانیت، تدبیر، اقتدار، شجاعت و وطنپرستی، سیاستمدار و استراتژیست بینالمللی نیاز است.
با احترام علی تقیخانی
تحلیلگر توسعه اقتصادی و برنامهریزی کشاورزی